1944 г. – 75 год вызвалення Гродзенскай вобласці ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Першы вызвалены на Гродзеншчыне горад – Смаргонь (4 ліпеня).

Пасляваенным аднаўленнем вобласці з 1944 па 1948 гады кіраваў 1-ы сакратар Гродзенскага абласнога камітэта КП(б) Беларусі П.З. Калінін і старшыня выканкама Гродзенскага абласнога Савета народных дэпутатаў П.І. Ратайка.

30 верасня 1944 г. прымаецца рашэнне выканкама абласнога Савета дэпутатаў рабочых «О восстановлении предприятий местной промышленности». Пачалі працаваць Навагрудская швейная фабрыка, Лідскі камбінат харчовых канцэнтратаў, Ваўкавыскі цэментны завод, Шчучынскі вапнавы завод, Мастоўскі фанерны і лесапільны завод, Слонімскі аўтарамонтны завод.

2 кастрычніка 1944 года выходзяць пастановы бюро Гродзенскага абласнога камітэта КП(б)Б «О восстановлении Гродненской городской электростанции» і «Об издании областной газеты». 22 кастрычніка выйшаў першы нумар “Гродзенскай праўды”. У жніўні - кастрычніку выйшлі першыя пасляваенныя нумары бераставіцкай (“Знамя Советов”), воранаўскай (“Ленинское знамя”), астравецкай (“Сталинская правда”), свіслацкай (“За Родину”) і іншых раённых газет.

Прымаецца рашэнне аб узнаўленні дзейнасці Гродзенскай абласной тыпаграфіі.

Створаны Гродзенскі абласны камітэт радыёфіксацыі і радыёвяшчання, выйшлі ў эфір першыя перадачы абласнога радыё.

Абласная бібліятэка, якая была разграблена ў гады вайны, атрымала з дзяржаўнага фонду 25 тысяч кніг.

У снежні ў Гродна пачаў працу першы з заходніх абласцей БССР прафесійны музыкальны калектыў – Беларускі ансамбль песні і танца пад кіраўніцтвам Р. Шырмы.

---

 

Прымаецца рашэнне «О развитии строительства кирпичных, известковых заводов в системе местной промышленности и промкооперации».

7 мая – рашэнне “По вопросу строительства в г.Гродно ликёро-водочного ректификационного завода”, “О восстановлении деятельности Гродненского литейно-механического завода”, “О закреплении земельного участка для восстановления обувной фабрики”. Заснаваны Лідскі мясакамбінат; пачалі працу раённы прамысловы камбінат і лесапілка ў Астраўцы, Зэльвенскі маслазавод, фанерны завод і малаказавод у Шчучыне. Прынята пастанова па будаўніцтве першага беларускага цукровага завода ў Скідзельскім раёне.

Арганізавана Гродзенскае тэрытарыяльнае ўпраўленне лесааховы і лесанасаджэння (цяпер Гродзенскае дзяржаўнае вытворчае лесагаспадарчае аб’яднанне).

26 красавіка ў Гродне створаны філіял Саюза Савецкіх мастакоў БССР (цяпер Гродзенская абласная арганізацыя ГА “Беларускі саюз мастакоў”).

2 жніўня арганізаваны Гродзенскі абласны аддзел Беларускага таварыства сляпых (цяпер Гродзенская абласная арганізацыя ГА “Беларускае таварыства інвалідаў па зроку”).

24 лютага ў Гродне створана першая станцыя хуткай дапамогі.

Для падрыхтоўкі кадраў у вобласці адкрыты школы фабрычна-завадскога навучання, рамесныя вучылішчы, арганізаваны хаты-чытальні.

---

 

13 красавіка прымаецца рашэнне па ўзвядзенні тонкасуконнага камбіната ў Гродне.

У Лідскім раёне пачалося будаўніцтва торфабрыкетнага завода на тарфяным радовішчы “Дакудава”, у в. Канчаны Бераставіцкага раёна пачаў дзейнічаць цагляны завод.

У Гродне створаны мастацка-вытворчыя майстэрні Мастацкага фонду БССР і гарадская студыя выяўленчага мастацтва.

У верасні пры абласной газеце “Гродзенская праўда” створана Гродзенскае аддзяленне Саюза пісьменнікаў Беларусі.

У Гродне і Ваўкавыску адбыліся першыя пасляваенныя выпускі педагагічных вучылішчаў. Адпаведна 26 і 16 выпускнікоў размеркаваны настаўнікамі ў школы вобласці.

З 1946 па 1950 гады ў Гродзенскім пагранічным атрадзе праходзіў службу легендарны следапыт, Герой Савецкага Саюза Н.Ф.Карацупа, які затрымаў за час сваёй пагранічнай службы 467 парушальнікаў мяжы.

Герой Савецкага Саюза Н.Ф.Карацупа

Адноўлены пасажырскія перавозкі па Нёману на параходах “Пушкін”, “Баец”, “Тэхнік”, “Карл Лібкнехт”.

---

 

У 1947 г. прымаюцца меры па паляпшэнню быту сельскага насельніцтва згодна Пастановы абласнога Савета дэпутатаў працоўных і бюро абкама КП(б)Б ад 1 кастрычнiка "Аб мерах па завяршэнні будаўніцтва дамоў для сельскага насельніцтва, якое пражывае ў зямлянках і часовых збудаваннях».

У красавіку ў в.Астрыно Шчучынскага раёна пачаў працаваць маслазавод Гродзенскага трэста “Маслапром”. У чэрвені 1947 г. уводзяцца ў эксплуатацыю Гродзенскі гармалзавод, Ваўкавыскі, Індурскі і Роскі масласырзаводы.

Па рашэнні аблвыканкама і абкама кампартыі была заснавана абласная Дошка пашаны перадавікоў прамысловасці, транспарту і сельскай гаспадаркі.

19 лютага Вялікая Бераставіца атрымала статус гарадскога пасёлка.

20 кастрычніка створаны Гродзенскі абласны драматычны тэатр. Першым мастацкім кіраўніком быў вядомы тэатральны дзеяч М.А. Кавязін.

Першы спектакль – "Правда хорошо, а счастье лучше" А.Астроўскага.

Арганізавана Гродзенскае абласное аддзяленне Беларускага тэатральнага таварыства. Старшыня – Я.М.Кімберг (да 1967г.).

У Гродне заснавана гарадская бібліятэка (з 1974г. цэнтральная гарадская, з 1983 г. – імя А.Я. Макаёнка) і гарадская дзіцячая бібліятэка. У ліпені пачала працаваць Дзятлаўская раённая бібліятэка.

У Гродне пасяляецца В.Быкаў (да 1978г.). На старонках “Гродзенскай праўды” надрукавана першая публікацыя Аляксея Карпюка “Путь к науке”.

15 чэрвеня ў лясным масіве “Пышкі” адчыняецца першы ў вобласці аздараўленчы санаторый на 100 дзяцей.

Заснаваны Дзяржаўны арбітраж выканаўчага камітэта Гродзенскага абласнога Савета народных дэпутатаў (цяпер Гаспадарчы суд Гродзенскай вобласці).

---

 

З 1948 г. старшынёй выканаўчага камітэта Гродзенскага абласнога Савета народных дэпутатаў быў Ф.А. Ляхаў (да 1950 г.), з 1951 г. - І.С. Канановіч (да 1961 г.).

У 1948 годзе прымаецца рашэнне аб тэлефанізацыі сельскіх Саветаў, рэканструкцыі радыёвузлоў і будаўніцтве радыёфікацыі вобласці. Пачалося будаўніцтва Зэльвенскай, Свіслацкай гідраэлектрастанцый з мэтай забеспячэння электраэнергіяй вёсак.

Да 1950 года ў Гродзенскай вобласці былі створаны новыя галіны прамысловасці: тэкстыльная, сельскагаспадарчага машынабудавання, харчовая. Уступілі ў строй велазборачны завод, хлебакамбінат у Гродне, малочна-кансервавы завод і хлебакамбінат у Лідзе і іншыя прадпрыемствы. У 1950 г. у Гродне ствараецца рамонтна-падшыпнікавы завод (з 1957 г. – завод “Аўтазапчасткі”, з 1969 г. – завод карданных валаў, цяпер – ААТ “Белкард”).

13 кастрычніка 1949 г. у Гродна адчынена абласная бальніца, галоўным урачом якой стаў выбітны хірург, арганізатар хірургічнай службы на Гродзеншчыне І.В. Нічыпарук.

У Свіслачскім раёне ў 1948 г. створана першая станцыя хуткай дапамогі. У 1950 г. – з'явіўся Гродзенскі абласны ўрачэбна-фізкультурны дыспансер (цяпер “Абласны дыспансер спартыўнай медыцыны”).

Прымаецца рашэнне выканкама Гродзенскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 30 лiпеня 1948 г. "Аб арганізацыі міжабласной завочнай сярэдняй школы ў г. Гродна".

У 1948 г. адчыняецца Гродзенскае культпрасветвучылішча імя Цёткі (цяпер Гродзенскі дзяржаўны каледж мастацтваў).

1 верасня 1948 г. быў адчынены Ваўкавыскі раённы краязнаўчы музей.

У 1949 г. пачынаецца масавая калектывізацыя.

У 1949 г. створана сельскагаспадарчая артэль імя Чарняхоўскага (цяпер СПК “Азёры”), а ў 1950 г. – сельскагаспадарчая артэль “Прагрэс” у в.Верцялішкі. У 1950 г. у сувязі з калектывізацыяй для падрыхтоўкі кадраў адчынена Воранаўская школа механізацыі сельскай гаспадаркі.

У 1949 г. распрацаваны першы генеральны план развіцця горада Гродна. Цэнтрам горада становіцца Савецкая плошча.

1949 г. у “Гродзенскай праўдзе” надрукаваны першы аповяд карэспандэнта газеты Васіля Быкава “В тот день”.)

---

 

У 1954 г. да Гродзенскай вобласці далучыліся часткі расфарміраваных Маладзечанскай і Баранавіцкай абласцей (Іўеўскі, Дзятлаўскі, Слонімскі, Карэлічскі раёны) і яна набыла сучасныя межы.

У 1954 годзе ў сувязі з неабходнасцю ажыццяўлення кантролю за электрыфікацыяй гарадоў і вёсак былі створаны абласныя энергетычныя ўпраўленні “Аблэнэрга” (цяпер – Гродзенскае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства электраэнергетыкі “Гроднаэнерга”).

У 1952 г. у Лідзе завершана будаўніцтва малочна-кансервавага завода (цяпер ААТ “Лідскі малочна-кансервавы камбінат”). У 1954 г. пачалося будаўніцтва Гродзенскага завода сантэхабсталявання (цяпер ААТ “Гродзенскі завод такарных патронаў “БелТАПАЗ”).

У 1951 г. сем калгасаў Гродзенскай вобласці аб’ядналіся ў адзін – “Кастрычнік” (цяпер СВК імя В.І. Крэмко).

Пастановай Саветам Міністраў СССР № 145 ад 17 студзеня 1951 г. заснаваны Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут (цяпер УА “Гродзенскі дзяржаўны аграрны ўніверсітэт”). Першы рэктар – І.М. Качура.

1 верасня 1951 г. у Лідзе адчынены першы ў Гродзенскай вобласці тэхнікум механізацыі сельскай гаспадаркі (цяпер Лідскі каледж УА “Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Я.Купалы”).

21 красавіка 1953 г. адчынены Ашмянскі сельскагаспадарчы тэхнікум (цяпер УА “Ашмянскі дзяржаўны аграрна-эканамічны каледж”).

У 1953 г. адчынена ДЮСШ № 3 (Гродзенская школа спартыўнай гімнастыкі, кіраўнік – Р.І .Кныш).

У 1952 г. у саўгасе “Рось” Ваўкавыскага раёна адчынены дзіцячы сад – першы ў сельскай мясцовасці.

У 1952 г. у адбудаваным Новым замку (архітэктар У.Вараксін) быў размешчаны Гродзенскі абласны камітэт КПБ (да 1991 г.).

У лютым 1954 г. пачаў дзейнічаць Шчучынскі аэрадром.

У 1952 г. у Гродне апушчаны на ваду цеплаход “Вольга Соламава”.

У 1954 г. у Гродне з’явіліся першыя легкавыя таксі.

У 1951 г. адчынены Шчучынская і Мастоўская раённыя бібліятэкі. У 1954 г. створана Гродзенская абласная дзіцячая бібліятэка імя А.С. Пушкіна (цяпер дзіцячы філіял ДУК “Гродзенская абалсная навуковая бібліятэка імя Я.Ф. Карскага”).

27 верасня 1952 г. заснаваны Ашмянскі краязнаўчы музей (цяпер УК “Ашмянскі краязнаўчы музей імя Ф.Багушэвіча”).

Пры абласным Доме народнай творчасці ў 1952 годзе арганізаваны тэатр народнай творчасці.

У 1954 г. у Гродне адчынены кінатэатр імя А.С.Пушкіна, у Свіслачы – Дом піянераў.

Новыя кінатэатры ўведзены ў эксплуатацыю ў Лідзе і Навагрудку.

---

 

22 ліпеня 1955 г. гарадскі пасёлак Масты атрымаў статус горада.

У 1958 г. статус гарадскога пасёлка атрымалі Астравец (25 красавіка), Карэлічы (30 красавіка), вёскі Поразава, Рось, Казлоўшчына.

10 сакавіка 1959 г. скасаваны Сапоцкінскі раён, а яго тэрыторыя перададзена ў склад Гродзенскага.

На 1 студзеня 1960 г. у складзе Гродзенскай вобласці налічвалася 20 раёнаў.

Згодна Усесаюзнаму перапісу насельніцтва 1959 г. у Гродне налічвалася 72,9 тыс. чалавек.

У 1956 г. уведзена ў эксплуатацыю аўтаматычная тэлефонная станцыя на 2000 нумароў.

У 1957 г. уступіў у строй Гродзенскі тэлерэтратранслятар.

У 1958 г. у клубах і дамах жыхароў Гродзенскай вобласці з’явіліся першыя тэлевізары.

У 1959 г. пачалася газіфікацыя Гродна.

25 жніўня 1955 г. зацверджаны першы генеральны план развіцця г. Ліды.

9 жніўня 1958 г. адчынены медыцынскі інстытут (цяпер Гродзенскі дзяржаўны медыцынскі інстытут). Першы рэктар – Л.Ф.Супрун.

У 1956 г.  створаны Гродзенскі вячэрні філіял Мінскага палітэхнічнага тэхнікума (з 1963 г. – Гродзенскі палітэхнікум), Ваўкавыскі ветэрынарны тэхнікум. 22 жніўня 1958 г. у Навагрудку створаны сельскагаспадарчы тэхнікум (цяпер Навагрудскі дзяржаўны аграрны каледж).

У 1958 г. адчыняецца ў Гродна спартыўная школа моладзі (выхаванцы – Т.Аляксеева, А.Валчэцкая, В.Корбут).

У 1957 г. Гродзенскаму дзяржаўнаму педінстытуту прысвоена імя Янкі Купалы.

2 верасня 1955 г. арганізавана Гродзенскае абласное таварыства паляўнічых і рыбаловаў (цяпер Гродзенская абласная арганізацыя Грамадскага аб’яднання “Беларускае таварыства паляўнічых і рыбаловаў”).

У 1958 г. ствараецца Гродзенскае аддзяленне Саюза журналістаў БССР (цяпер Гродзенская абласная арганізацыя грамадскага аб’яднання “Беларускі саюз журналістаў”).

26 лістапада 1955 г. у Навагрудку адноўлена праца Дома-музея Адама Міцкевіча.

У 1956 г. у Гродне выходзіць першы выпуск літаратурнага альманаха “Неман” (на беларускай мове).

У 1957 г. створаны першы ў вобласці народны ансамбль песні і танца “Неман”. Першыя кіраўнікі – заслужаныя дзеячы культуры  БССР П.Радаліцкі, Л.Ляшэнка, А. Чопчыц.

У Гродне ў 1958 г. адчынены Палац культуры тэкстыльшчыкаў.

---

 

20 студзеня 1960 г. у склад Гродзенскай вобласці ўключаны Астравецкі і Смаргонскі раёны, 6 студзеня 1965 г. – Мастоўскі і Дзятлаўскі.

31 жніўня 1962 г. гарадскі пасёлак Шчучын атрымаў статус горада раённага падпарадкавання.

У 1963 г. Ваўкавыск і Навагрудак атрымалі статус гарадоў абласнога падпарадкавання, 7 сакавіка 1963 г. – г. Слонім.

У 1967 г. на базе сядзібы калгаса “Прагрэс” в. Верцялішкі пачалося будаўніцтва новага пасёлка.

У 1960 г. створаны абласны трэст па газіфікацыі гарадоў вобласці “Гроднагаз” (цяпер Вытворчае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства “Гроднааблгаз”), 15 сакавіка 1963 г. – Гродзенская бавоўнапрадзільная фабрыка (цяпер ААТ “Гронітэкс”), 1964 г. – ААТ “Ваўкавыскі мясакамбінат”, 1965 г. – Гродзенская швейная фабрыка “Дынама” (цяпер Беларуска-італьянскае сумеснае прадпрыемства “Дынама Програм”), Лідскі лакафарбавы завод (цяпер ААТ “Лакакраска”), 1967 г. – Гродзенская фабрыка пальчаткавых вырабаў (цяпер Гродзенская пальчаткавая фірма “Акцэнт”).

У 1969 г. створана Гродзенская абласная лесапрамысловая гаспадарка (цяпер Дзяржаўная лесагаспадарчая ўстанова “Гродзенскі лясгас”).

29 лістапада 1961 г. у 2 гадзіны ночы ўзарвана фара Вітаўта.

У 1961 г. уведзена ў строй Гродзенская дзіцячая абласная клінічная бальніца. У 1963 г. пачаў дзейнічаць Гродзенскі абласны псіханеўралагічны дыспансер.

26 снежня 1968 г. пачала работу Гродзенская абласная студыя тэлебачання.

У 1964 г. створана Гродзенскае абласное аддзяленне Саюза пісьменнікаў БССР (сакратар – А.Карпюк).

У 1961 г. пабудаваны будынкі аэравакзала ў раёне в.Караліна і Гродзенскага аўтавакзала.

З 1961 г. у Ашмянах пачаў работу аэрапорт.

У 1961 г. у Гродне адчынены кінатэатр “Гродна”, у Навагрудку – кінатэатр “Звязда”, у 1964 г. – кінатэатр “Космас” (г. Гродна).

У 1964 г. у Гродне здадзены ў эксплуатацыю стадыён “Краснае знамя”, на якім быў адкрыты першы ў горадзе плавальны басейн.

У 1962 г. пабудаваны першы ў Гродзенскай вобласці кааператыўны дом на вул.Пушкіна (г. Гродна).

У 1963 г. адчынена чытальная зала юнацкага філіяла ў Доме Э.Ажэшкі.

У 1964 г. на Алімпіядзе ў Рыме гродзенская гімнастка Алена Ваўчэцкая стала алімпійскай чэмпіёнкай (у камандным заліку).

12 красавіка 1964 г. упершыню ў гісторыі гродзенскага футбола каманда абласнога цэнтра “Неман” выступіла на першынстве СССР.

У 1967 г. упершыню ў Гродзенскай вобласці на базе Гродзенскага тэхнікума фізічнай культуры створана жаночая гандбольная каманда.

У 1965 г. ў Гродне з’явілася першая аўтазаправачная станцыя.

У 1967 г. створана штучнае возера “Юбілейнае”.

У жніўні 1967 г. Указам Прэзідыўма Вярхоўнага Савета СССР за актыўны ўдзел у партызанскім руху, мужнасць і гераізм, праяўленыя працоўнымі ў барацьбе з нямецка-фашысцкімі захопнікамі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны, і поспехі, дасягнутыя ў аднаўленні і развіцці народнай гаспадаркі, Гродзенская вобласць узнагароджана ордэнам Леніна, г.Гродна – Ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга, г. Ліда – Ордэнам “Знак Пашаны”.

У 1968 г. у Гродне заснавана Кніга народнага гонару. Кнігі з’явіліся ва ўсіх гарадах і раёнах Гродзенскай вобласці.

18 верасня 1967 г. Пастанавой ЦК КПБ і Савета Міністраў БССР Замкавая гара ў Гродне аб’яўлена гісторыка-археалагічным запаведнікам.

23 лютага 1968 г. на Савецкай плошчы г. Гродна ўстаноўлены помнік – танк Т-34.

17 верасня1969 г. адбылося ўрачыстае адкрыццё Кургана Славы.

У 1965 г. у Гродне заснаваны першы ў Беларусі музей сучаснага народнага і самадзейнага мастацтва пры Гродзенскім абласным метадычным цэнтры народнай творчасці.

У 1965 г.  у в. Новая Стража Слонімскага раёна ўзведзены адзін з самых высокіх ў Еўропе (вышэй Эйфелевай вежы) тэлевізійны рэтранслятар (350 м).

У чэрвені 1966 г. упершыню ва ўсіх лячэбна-прафілактычных установах Гродзенскай вобласці адзначаўся Дзень медыцынскага работніка.

У 1960 г. Гродна і Беласток становяцця гарадамі-пабрацімамі.

---

 

Па дадзеных Усесаюзнага перапісу насельніцтва ў 1970 годзе ў Гродзенскай вобласці пражывала 1121 тыс. чалавек, у 1979 г. – 1127 тыс.чалавек. З 1972 г. старшынёй выканаўчага камітэта Гродзенскага абласнога Савета абраны Г.Ф. Фамічоў  (да 1978 г.), з 1978 г. – С.Ц. Кабяк (да 1983 г.). У 1972 г. першым сакратаром Гродзенскага абласнога камітэта КП (б) Беларусі абраны  Л.Г. Кляцкоў (да 1989 г.). 30 студзеня 1974 г. г.п. Скідзель  ператвораны ў горад раённага  падпарадкавання. У красавіку 1978 г. у Гродне ўтвораны Кастрычніцкі і Ленінскі раёны. У 1978 г. Гродна і французскі горад Лімож становяцця гарадамі-пабрацімамі. У 1971 у Гродне утвораны завод сінтэтычнага  валакна (цяпер філіял “Завод Хімвалакно” ААТ “Гродна Азот”). У 1973 г. у Гродне здадзены ў эксплуатацыю ААТ “Гродзенскі мясакамбінат”. У 1975 на базе Гродзенскага філіяла “Белдзяржпраекта” створаны інстытут “Гроднаграмадзянпраект”. 11 жніўня 1970 г. адчынены Аддзел рэгуляцыі абмену рэчываў АН БССР (цяпер Інстытут біяхіміі біялагічна-актыўных злучэнняў НАН Беларусі). Стваральнік – біяхімік, акадэмік Ю.М. Астроўскі. 1 мая 1978 г. Гродзенскі дзяржаўны педінстытут імя Я.Купалы пераўтвораны ў Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт (з 1988 г. – прысвоена імя Я.Купалы). У 1977 г. у Гродне адчынены Рэспубліканскі музей атэізму і гісторыі рэлігіі (цяпер УК “Гродзенскі дзяржаўны музей гісторыі рэлігіі”). 13 мая 1974 г. створана Гродзенскае тралейбуснае ўпраўленне (цяпер Унітарнае гарадское прадпрыемства “Гродзенскае тралейбуснае ўпраўленне”). У лістападзе ў Гродне на гарадскія вуліцы выйшаў першы тралейбус.    На ХХ летніх Алімпійскіх гульнях 1972 г. гродзенская гімнастка Вольга Корбут заваявала тры залатыя медалі, гродзенец Іван Ядэшка стаў аўтарам “залатой” перадачы ў фінальным матчы баскетбалістаў СССР-США. У 1976 г. выхаванец спартыўнай школы Слоніма па веславанні на байдарках і каноэ Уладзімір Раманоўскі заваяваў залаты медаль і стаў сярэбраным прызёрам ХХІ летніх Алімпійскіх гульняў. У 1970 г. у  Гродне з’явіўся новы від транспарту – рачное таксі (цеплаход “Волга 1”). У жніўні 1978 г. у Гродне ўсталяваны першы кіруемы пешаходны пераход на вул.Савецкіх пагранічнікаў. У 1972 г. у Мастах быў пабудаваны самы доўгі ў краіне пешаходны падвесны мост праз раку Неман (193 метры). У 1973 г. у Гродне створаны народны ансамбль танца “Вянок”, у 1976 г. – дзіцячы ўзорны ансамбль “Крынічка” ГВА “Азот”. У 1977 г. створаны дзіцячы ансамбль танца “Лялечкі” ў п. Абухава Гродзенскага раёна. У 1975 г. адбыўся першы абласны парад і фестываль духавых аркестраў у г. Гродна.

---

 

У 1983 г.  старшынёй Гродзенскага аблвыканкама абраны Дз.К.Арцыменя (да верасня 1993 г.).

У 1984 г.  у Лідзе заснаваны завод “Неман” (цяпер філіял “Аўтазборачны завод “Неман” ААТ “МЗКЦ”), у 1985 г. –  ААТ “Лідскі ліцейна-механічны завод”.

5 верасня 1980 г. г. Ліда ўзнагароджаны ордэнам “Знак пашаны”.

У 1981 г. адчынены Гродзенскі абласны  кардыялагічны дыспансер.

З 18 мая 1980 г. перадачы Гродзенскай абласной студыі тэлебачання пачынаюць выходзіць у каляровым малюнку. У 1984 г. здадзена ў эксплуатацыю Гродзенская тэлевышка.

У 1981 г. створаны Гродзенскі абласны тэатр лялек.

25 мая 1981 г.  адбыўся першы спектакль – “Людвіг і Тутта”.

У 1984 г. пабудаваны новы будынак Гродзенскага абласнога драматычнага  тэатра (архітэктар Г. Мачульскі).

У 1980 г. Дом народнай творчасці ператвораны ў Гродзенскі абласны навукова-метадычны цэнтр народнай творчасці і культурна-асветніцкай працы.

У 1981 г. Масты і Азёры вызначаны зонамі адпачынку рэспубліканскага значэння. У 1984 г. завершана будаўніцтва вадасховішча “Зяльвянка” Зэльвенскага раёна.

У 1984 г. у в. Абухава Гродзенскага раёна ўведзены ў эксплуатацыю Гродзенскі аэрапорт. 

У кастрычніку 1985 г. нарадзіўся 250-тысячны жыхар г. Гродна.

У 1985 г. у Гродне пабудавана гасцініца “Гродна”.

У 1981 г. уведзены маршрутныя таксі.

У 1980 г.  гродзенскія легкаатлеты Пётр Пачынчук і Яўген Іўчанка сталі прызёрамі па лёгкаатлетычнай хадзьбе на ХХІІ Алімпійскіх гульнях.

---

 

У выніку аварыі на Чарнобыльскай АЭС да зоны пражывання з перыядычным радыеактыўным кантролем былі аднесены 106 населеных пунктаў  Гродзенскай вобласці (Дзятлаўскі, Іўеўскі, Навагрудскі раёны).

У 1988 г. аб’яднанне “Гроднатабакпром” ператвораны ў Гродзенскую тытунёвую фабрыку “Неман”.

11 сакавіка 1987 г. створаны Гродзенскі абласны Савет ветэранаў вайны і працы (цяпер Гродзенская абласная арганізацыя Беларускага грамадскага аб’яднання ветэранаў).

12 чэрвеня 1987 г. створана Гродзенскае абласное аддзяленне Савецкага фонда культуры (цяпер Гродзенскае абласное аддзяленне Беларускага фонда культуры).

17 мая  1986 г. у Гродне адкрыты Дом-музей М.Багдановіча  (цяпер літаратурны аддзел Гродзенскага дзяржаўнага гісторыка-археалагічнага музея).

У 1987 г. створаны Навагрудскі гісторыка-краязнаўчы музей.

У верасні 1989 г. Рэспубліканскі музей атэізму і тэорыі рэлігіі перайменаваны ў Рэспубліканскі музей гісторыі рэлігіі.

У 1987 г. у   Гродне ўтворана Гродзенская абласная філармонія.

1 мая 1988 г. адбыўся першы канцэрт першага ў гісторыі Гродзенскай абласной філармоніі прафесійнага калектыву – ансамбля песні, музыкі і танца “Белыя росы”. Мастацкі кіраўнік – заслужаны дзеяч культуры Рэспублікі Беларусь Я.А. Штоп.

Удзел гродзенцаў у ХХIV летніх Алімпійскіх гульнях 1988 г. прынёс значны поспех: І.Шылава заваявала залаты медаль па стральбе з пнеўматычнай вінтоўкі,  А.Курловіч стаў алімпійскім чэмпіёнам у звышцяжкай вазе (штанга).

У 1988 г. у Гродне створаны хакейны клуб “Прогресс-ШВСМ” (цяпер хакейны клуб “Неман-Гродна”).

У 1989 г. у Гродне створана Гродзенскае дзяржаўнае вучылішча алімпійскага рэзерву.

15 чэрвеня 1988 г. зацверджаны новы герб горада Гродна.

У 1987 г. у Гродне прайшоў першы гарадскі конкурс прыгажосці.

---

 

26 красавіка 1990 г.  А.І. Дубко абраны старшынёй Гродзенскага абласнога Савета народных дэпутатаў (да 1991 г.), 12 снежня 1994 г. –старшынёй Гродзенскага аблвыканкама (да лютага 2001 г.).

27 чэрвеня 1990 г. Ваўкавыск атрымаў статус раённага цэнтра Гродзенскай вобласці, 21 верасня 1990 г. гарадскі пасёлак Дзятлава атрымаў статус горада. У 1992 г. пачалося будаўніцтва г. п. Рось Ваўкавыскага раёна.

У 1990 г. у Лідзе ўведзены ў эксплуатацыю завод “Неман” (цяпер філіял “Аўтобусны завод “Неман” ААТ “МЗКТ”). У 1991 г. заснавана ААТ “ЮВІТА”, у 1993 г. – прыватнае трыкатажнае прадпрыемства “Ромгіль”. 5 снежня 1990 г. у Гродне рашэннем прэзідыума Акадэміі навук БССР створаны адзіны ў СССР Аддзел праблем рэсурсазберажэння (цяпер Гродзенскі філіял “Навукова-даследчы цэнтр праблем рэсурсазберажэння” Дзяржаўнай навуковай установы “Інстытут цепла- і масаабмену імя А.В. Лыкава НАН Беларусі”). Дырэктар – акадэмік А.І. Свірыдзёнак. 18 снежня 1990 г. у Гродне святочна адчыняецца першая ў СССР транзітная лічбавая міжгародняя тэлефонная станцыя. 7 верасня 1990 г. утворана Аб’яднанне прафсаюзаў Гродзенскай вобласці. 16 чэрвеня 1990 г. у Гродне праходзіць І з’езд палякаў Беларусі, на якім створаны Саюз палякаў Беларусі (грамадскае аб’яднанне “Саюз палякаў на Беларусі”). У верасні 1990 г. у Гродне ствараецца першы дзіцячы дом сямейнага тыпу (на 6 дзяцей). 9 сакавіка 1990 г. у Гродне праходзіць першы Рэспубліканскі фестываль беларускага танца. У кастрычніку 1990 г. у Гродне створаны гарадскі камерны аркестр

.

У 1992 г. у Гродне заснавана  “Гродзенская капэла”

. 1 снежня 1990 г. у Слоніме заснаваны Слонімскі беларускі драматычны тэатр. У 1991 г. у Мастах быў адкрыты раённы краязнаўчы музей “Лес і чалавек” – першы музей экалагічнага профілю ў Гродзенскай вобласці.

9 студзеня 1990 г. створана каталіцкая епархія Гродзенскай вобласці на чале з біскупам Т. Кандрусевічам (рэзідэнцыя – г. Гродна).

19 верасня 1990 г.  Гродзенскім могілкам (праваслаўным, каталіцкім, яўрэйскім) нададзены статус помнікаў гісторыі і культуры.

У 1992 г. на XXV Алімпійскіх гульнях гродзенцы А. Курловіч (цяжкая атлетыка) і А. Лукашык (кулявая стральба) сталі алімпійскімі чэмпіёнамі.

Футбольны клуб “Неман” 22 чэрвеня 1993 г. упершыню ў гісторыі гродзенскага футбола стаў уладальнікам Кубка Беларусі па футболе.

У 1993 г. у Гродне заснаваны прафесійны баскетбольны клуб “Гродна-93”. 30 лістапада 1992 г. прынята рашэнне аб усталяванні мытнага кантролю на мяжы з Літоўскай Рэспублікай і створанымі 12 мытнымі афармленнямі ў Астравецкім, Ашмянскім, Воранаўскім, Іўеўскім, Гродзенскім раёнах. У 1993 г. у Дзятлаўскім раёне пачаў працаваць санаторый “Радон”.

У 1994 г. заснаваны заказнік “Навагрудскі”.

У 1994 г. зарэгістраваны афіцыйны герб Гродна.

У 1991 г. Гродна і нямецкі горад Міндэн сталі гарадамі-пабрацімамі.

---

 

У 1995 г. гарадскі пасёлак Бярозаўка Лідскага раёна атрымаў статус горада.

20 кастрычніка 1995 г. у адну адміністрацыйную адзінку аб’яднаны раёны і іх цэнтры: г.п. Вялікая Бераставіца і Бераставіцкі раён, г.п. Воранава і Воранаўскі раён, г. Дзятлава і Дзятлаўскі раён, г.п. Зэльва і Зэльвенскі раён, г.п. Іўе і Іўеўскі раён, г.п. Карэлічы і Карэліцскі раён, г. Масты і Мастоўскі раён, г.п. Астравец і Астравецкі раён, г. Ашмяны і Ашмянскі раён, г.п. Свіслач і Свіслацкі раён, г. Шчучын і Шчучынскі раён.

5 лістапада 1996 г. – г. Смаргонь і Смаргонскі раён, 22 жніўня 1997 г. – г. Навагрудак і Навагрудскі раён, 1 снежня 1998 г. – г. Ваўкавыск і Ваўкавыскі раён.

У 1995 г. у Гродзенскай вобласці створаны пажарны аварыйна-выратавальны атрад, які выконваў усе віды аварыйна-выратавальных работ на тэрыторыі вобласці.

У 1995 г. у Гродне адроджанай эвангеліцка-лютэранскай абшчыне перададзена кірха, якая цяпер з’яўляецца адзіным дзеючым у Беларусі лютэранскім храмам.

У 1995 г. у Астравецкім раёне створаны ансамбль народнай песні “Кемеліна”; у 1997 г. у Слонімскім раёне – народны вакальны ансамбль народнай песні “Жывіца”; у 1998 г. – гродзенскі ансамбль танца “Гарадзенскія карункі”.

У 1995 г. у Гродне заснавана ТДА "фірма АВС”, у 1996 г. – КСА ТАА “Гродфуд”, у 1997 г. – ААТ “Слонімскі аўтарамонтны завод”, СТАА “Контэ Спа” (г. Гродна), у 1999 г. – ААТ “Тайфун” (г. Гродна), СТАА “Бел-Пласт Інтэрнэшнл” (г. Ліда).

У 1995 г. у Гродне адчынена Галерэя імя А.Тызенгаўза, 23 ліпеня 1996 г. – адзіны ў Беларусі музей-аптэка – дзеючая аптэка з музейнай экспазіцыяй.

24-26 мая 1996 г. у Гродне адбыўся І Рэспубліканскі фестываль нацыянальных культур.

У 1996 г. на XXVI Алімпійскіх гульнях “суверэнныя” медалі для Рэспублікі Беларусь выйгралі гродзенцы Уладзімір Дуброўшчык, Аляксандр Паўлаў, Валянцін Цыленць.

У 1996 г. у Гродне адчынена першая ў суверэннай Беларусі школа з польскай мовай навучання.

У чэрвені 1997 г. створаны бізнес-форум “Еўрарэгіён “Неман”.

У 1997 г. у Мастах прайшло рэспубліканскае свята “Дажынкі – 1997”.

У 1998 г. заснаваны Рэспубліканскі ландшафтны заказнік “Сарачанскія азёры” ў Астравецкім раёне і Рэспубліканскі біялагічны заказнік “Замкавы лес” – у Ваўкавыскім.

11 снежня 1999 г. у Гродне адбылося ўрачыстае адкрыццё Лядовага палаца спорту.

---

 

12 студзеня 2000 г. гарадскі пасёлак Іўе, 14 снежня гарадскі пасёлак Свіслач аднесены да катэгорыі гарадоў раённага падпарадкавання. 4 студзеня 2002 г. утворана адзіная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка – Слонімскі раён, 9 лютага 2004 г. – Лідскі раён.

У лютым 2001 г. старшынёй Гродзенскага аблвыканкама прызначаны У.Я. Саўчанка (да 2010 г.).

У 2005 г. на Гродзеншчыне створаны першыя 19 аграгарадкоў.

У 2002 г. створана свабодная эканамічная зона “Гроднаінвест”.

У 2000 г. у Гродне арганізавана прадпрыемства “Гродзенскі цэнтр стандартызацыі, метралогіі і сертыфікацыі”, у 2001 г. у Скідзелі – РУП “Гродзенскі завод медыцынскіх прэпаратаў”, у 2003 г. – СЗАТ “ГроднаБіяпрадукт”.

30 чэрвеня 2000 г. Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут ператвораны ў Гродзенскі дзяржаўны аграрны ўніверсітэт.

У 2000 г. Яніна Карольчык заваявала залаты медаль Алімпійскіх гульняў у штурханні ядра – першы ў гісторыі лёгкай атлетыкі Гродзенскай вобласці.

У 2004 г. на XXVIII летніх Алімпійскіх гульнях лёгкаатлет Іван Ціхан стаў сярэбраным прызёрам.

У 2002 г. праведзены першы Міжнародны турнір па хакею з шайбай, прысвечаны памяці А.І. Дубко.

У 2000 г. Замкавы комплекс “Мір” уключаны ў спіс Сусветнай культурнай спадчыны ЮНЭСКА.

У 2001 г. у Гродзенскім раёне пачалося будаўніцтва агратурыстычнага комплексу “Гарадзенскі маёнтак “Каробчыцы”.

18 кастрычніка 2002 г. на тэрыторыі Дзятлаўскага, Мастоўскага і Шчучынскага раёнаў арганізаваны рэспубліканскі ландшафтны заказнік “Ліпічанская пушча”, у 2005 г. – Рэспубліканскі ландшафтны заказнік “Налібокскі” ў Іўеўскім, Навагрудскім раёнах.

У 2003 г. у Гродзенскім раёне пачаў работу санаторый “Азёрны”.

У 2004 г. на Гродзеншчыне адкрыты першыя ў Беларусі аквапаркі – у санаторыі “Азёрны” і “Аквацэнтр” у Гродне.

У 2004 г. у Ваўкавыску прайшоў рэспубліканскі фестываль працаўнікоў сельскай гаспадаркі “Дажынкі-2004”.

31 снежня 2004 г. выйшла ў эфір першая праграма Лідскага тэлебачання.

21 снежня 2005 г. адкрыта Гродзенскае абласное аддзяленне ГА “Саюз пісьменнікаў Беларусі”.

---

 

1 сакавіка 2006 г. старшыня СВК “Прагрэс-Верцялішкі” Гродзенскага раёна В.А.Рэвяка ўдастоены звання “Герой Беларусі” за выключныя заслугі ў сацыяльна-эканамічным развіцці краіны.

1 ліпеня 2006 г. завершана рэканструкцыя беларускай часткі Аўгустоўскага канала(23 км).

27 снежня 2007 г. у Гродзенскім раёне створаны Рэспубліканскі ландшафтны заказнік “Гродзенская пушча” (20 тыс. га).

19 ліпеня 2007 г. у Навагрудскім раёне адчынены санаторый “Свіцязь”.   

У 2007 г. у Гродне прайшоў першы Фестываль “Grodno Jazz”.

У 2008 г. у Гродне адчынены Музей гісторыі пажарнай службы і адзіны ў рэспубліцы Музей гісторыі акушэрства.

У 2009 г. у Іўі – адзіны ў краіне музей нацыянальных культур.

У 2008 г. выйшлі ў эфір перадачы тэлерадыёвяшчальнага канала “Гродна ПЛЮС”.

У маі 2008 г. на рацэ Неман пачалося будаўніцтва, а 1 верасня 2012 г. уведзена ў эксплуатацыю Гродзенская ГЭС.

У 2009 г. у Гродзенскай вобласці пачалося праектаванне і эксплуатацыя энергаэфектыўных дамоў на аснове выкарыстання энергіі сонца і зямлі.

З 20 мая 2010 г. старшынёй Гродзенскага аблвыканкама прызначаны С.Б. Шапіра (да лістапада 2013 г.).

У ліпені 2010 г. адбылася першая рэгіянальная выстава-кірмаш “Паўночны вектар Гродзеншчыны”.

У 2010 г. у Лідзе прайшоў рэспубліканскі фестываль-кірмаш працаўнікоў сельскай гаспадаркі “Дажынкі-2010”.

---

 

29 ліпеня 2011 г. у Гродне стартаваў першы міжнародны марафон сяброўства “Гродна-Друскінінкай”.

15 верасня 2011 г. падпісаны Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь “Аб размяшчэнні і праектаванні атамнай электрастанцыі ў Рэспубліцы Беларусь”. У Астравецкім раёне пачалося будаўніцтва першай Беларускай атамнай электрастанцыі.

У кастрычніку 2011 г. у Навагрудскім раёне ўведзена ў эксплуатацыю першая ў Беларусі ветраэнергетычная ўстаноўка.

28 красавіка 2012 г. г.п. Астравец атрымаў статус горада раённага падпарадкавання, 7 мая 2014 г. г. Скідзель – горада-спутніка Гродна.

1 верасня 2012 г. уведзена ў эксплуатацыю Гродзенская ГЭС. У 2017 г. пачала работу Слонімская міні-ГЭС – першы ў краіне падобны праект прыватных інвестараў.

У 2012 г. у Гродне адбылося ўрачыстае адкрыццё першага ў Беларусі мнагапрофільнага моладзевага цэнтра “Гродна”; 7 чэрвеня 2019 г. – адкрыццё канцэртнай залы Гродзенскай абласной філармоніі.

У 2012 г. у Гродне прайшоў I Міжнародны фестываль вулічнага мастацтва, у 2013 г. – I Фестываль сыра, у 2017 г. – I Фестываль кнігі “Кніжныя скарбы Беларусі”.

У кастрычніку 2012 г. прайшоў Першы нацыянальны форум “Музеі Беларусі” ў Гродне.

24 жніўня 2013 г. прайшло першае рэгіянальнае свята ў межах трансгранічнага супрацоўніцтва паміж Рэспублікай Беларусь, Літвой і Латвіяй “Свіслацкі кірмаш”.

14 лістапада 2013 г. старшынёй Гродзенскага аблвыканкама прызначаны У.В. Краўцоў.

20 студзеня 2014 г. горад Гродна атрымаў сертыфікат культурнай сталіцы Беларусі-2014.

У верасні 2015 г. прайшло рэспубліканскае свята Дзень беларускага пісьменства ў Шчучыне.

12 мая 2016 г. аднавіўся рэйс цеплахода “Вольга Соламава” па водным маршруце з Гродна ў Друскінінкай.

У снежні 2016 г. побач з пунктам пропуска “Брузгі” адкрыўся першы транспартна-лагістычны цэнтр у краіне.

У 2017 г. Гродна стаў першым у рэспубліцы горадам, дзе на маршрутах пачалі працаваць бескантактавыя тралейбусы.

У верасні 2016 г. у Гродне была адкрыта першая ў Беларусі Алея кіно.

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь “Аб устанаўленні бязвізавага парадку ўезду і выезду замежных грамадзян” з 26 кастрычніка 2016 г. пачала дзейнічаць бязвізавая зона “Парк Аўгустоўскі канал”, у якую ўключана тэрыторыя Гродна і частка Гродзенскага раёна.

---